Kaarten

Kaart van Drenthe rond 1650

³

Op deze kaart is de vroegere gemeente Odoorn te zien. Op deze oude kaart uit 1650 is het verschil tussen het zandlandschap (Odoorn) en het veenlandschap (Valthermond) goed te zien, vooral in de vorm van de kavels en nederzettingen. Ook goed te zien is dat er in deze tijd al een hoofdvaart bestond dwars door Valthermond heen.

Kaart van Drenthe uit plm. 1650. Uit: ''Drenthe en zijn landschap''; provinciaal bestuur van Drenthe, 1987.

³ Klok, T., Kloppenburg, G. en van der Vlag - Pak, F. (1992). Historie uit de mond. Tussen Oostermoerse en Zuidenveldsevenen. Pagina 143. Uitgeverij Profiel te Bedum.

Kaart van Valthermond 1876

4

De in aanleg zijnde veenkolonie Valthermond. De 96 veenplaatsen liggen loodrecht op het Noorderdiep en Zuiderdiep en zijn vanuit het oosten genummerd. Het schuine stuk van de kavelingen (rechts op de foto) is verdeeld in 14 veenplaatsen.

⁴ Schuring, A. (2003). Bedrijvig Valthermond. 150 jaar bedrijfsleven in een veenkolonie. Pagina 14. Uitgeverij Endymion te Groningen.

Topografische kaart van Valthermond 1988

 ⁵

Analyse topografische kaart

Op deze topografische kaart is het dorp Valthermond te zien. Valtherblokken (linksonder) mist op deze kaart. Goed op te kaart te zien is het Noorderdiep en het Zuiderdiep, samen met de lanen die het Noorderdiep en het Zuiderdiep verbinden. Ook de hoogteligging van Valthermond is duidelijk zichtbaar. Het dorp ligt op een gemiddelde hoogte van 9,5 meter boven NAP. De hoge ligging is de verklaren door de hondsrug (een rug die door de ijstijg is ontstaan). Een opvallend kenmerk dat goed op de topografische kaart te zien is, is de regelmatige strokenverkaveling met de wijken voor de afwatering en vervoer van het veen/turf. Verder is goed te zien dat de bewoning en bedrijvigheid zeer verspreid plaatsvindt langs het Noorderdiep en het Zuiderdiep. Rechtsboven op de kaart is de kavelingen te zien. Deze ligt loodrecht op de rechte strokenkavels van de rest van Valthermond. Dit komt omdat ze vanuit de kavelingen Valthermond zijn gaan afgraven. De kavelingen, een enkel kanaal stuk, vormde de verbinding tussen het Stadskanaal en het twee kanalen stelsel van Valthermond.

⁵ Oele, A.P. (1988). Grote provincie atlas Drenthe 1:25000; topografische dienst. Pagina 54/55. Uitgeverij Wolters-Noordhoff Atlasproducties.

Structuurschets Valthermond

⁶

⁶ Eigen gemaakte structuurschets.

De belangrijkste elementen zijn weergegeven in deze structuurschets van Valthermond. Hier zijn de rechte strokenkavels ook weer goed te zien samen met de bewoning verspreid langs het Noorder - en Zuiderdiep. De hoogtecijfers, omliggende dorpen, wijken en wegen zijn aanegegeven met een duidelijke legenda. Linksonder missen de Valtherblokken. Dit zjn blokvormige kavels die loodrecht op Valtermond staan. Deze hebben we niet toe kunnen voegen aan deze structuurschets, de tekening zou dan te klein worden om alles goed te kunnen zien. Goed te zien is dat de meerderheid van de grond in gebruik is als bouwland voor akkers. Een klein deel wordt gebruikt als weide/grasland.