Fysische geografie
In welk opzicht is Valthermond op fysisch geografisch gebied veranderd en wat is hiervan de oorzaak?
Verkaveling
Het gebied, voorheen Valthervenen, was voor de ontginning eerst een woestenij. Het was een groot moerrasig gebied met heide en bossen. Na de ontginning is het dorp Valthermond onstaan. Voor de ontginning waren er geen kavels en bestond het dorp uit moerras, bossen en heide. Door de verschillende soorten vegetatie bestonden er verschillende soorten veen. Dit veen werd afgegraven voor het gebruik van turf als brandstof. Om het turf te vervoeren werden er twee grote kanalen gegraven, het Noorderdiep en het Zuiderdiep. Op deze twee kanalen werden loodrecht wijken gegraven om het veen/turf te kunnen vervoeren. De wijken werden evenwijdig aan elkaar gegraven met een bepaalde afstand, in het geval van Valthermond hadden ze de onderlinge afstand van 185 meter. Op deze manier onstonden rechte, evenwijdige strokenkavels. Loodrecht op de wijken werden sloten gegraven en loodrecht op sloten werden greppels gegraven voor verdere afwatering.
De verkaveling is evenwijdig met regelmatige stroken door het ontginnen van veen voor turfwinning.
7
Luchtfoto verkaveling in Valthermond (heden)
7 Kersbergen,R. (2005). Luchtfoto atlas Drenthe. P.88. Uitgeverij 12 provinciƫn te Deurne
Nederzetting
Noordoostelijk van Valthe lig het langgerekte veenkoloniaal kanaaldorp Valthermond. Valthermond is een dorp, een kleine nederzetting dat kleiner is dan een stad, maar groter dan een gehucht of buurtschap. Tussen de Noorder-en Zuiderhoofdvaart (nu Noorderdiep en Zuiderdiep) werden in 1853 woningen gebouwd voor boeren die landbouw dreven en voor de veenarbeiders. Zo onstonden de huizen langs het kanaal en ontstond een lintdorp. Valtermond groeide snel uit tot een groot dorp met de eerste scholen en kerken in 1883. Door de truf ontstonden ook grote fabrieken en kwam de industrie op gang in Valthermond. In nog geen 100 jaar is Valtermond in culuur gebracht en heeft zich het huidige dorp ontwikkeld.
Op bovenstaande luchtfoto (zie kopje verkaveling) is tevens te zien dat Valthermond een kanaaldorp is met huizen langs twee grote kanalen, die nu overigens zijn gedempt in de jaren '70 op enekele kleine stukjes na.
8
9
8 + 9 Foto zelf gemaakt op maandag 28-04-2014
Grondgebruik
Het moerassig en verwilderde Valthermond werd op de eerste plaats gebruikt als veenwinning. Het veen werd metersdik afgegraven. De afgegraven veengebieden werden ontgonnen en geschikt gemaakt voor de landbouw. In de afgelopen honderd jaar hebben de bewoners van Valthermond geld verdiend met de landbouw. Als er een stuk veen werd afgegraven, werd het vrijwel direct geschikt gemaakt voor de landbouw. De bolster werd van het veen gegraven en werd later, na het steken van het veen, gemengd met de onderliggende zandgrond. Zo werd de grond klaargemaakt voor diverse landbouwactiviteiten. In de loopD van de twintigste eeuw, toen het veen langzaam verdween door afgravingen, vonden veel veenarbeiders werk in de landbouw. De ontwikkeling van de landbouw werkte de argrarische industrie in de hand, met de productie van gerichte argrarische gewassen. Aardappelen en graan werden in deze jaren veel verbouwd voor de aardappelmeelfabrieken en de stokartonfabrieken en waren de belangrijkste gewassen ten behoeve van de industrie. 11a
10
11
10 Schuring, A. (2003). Bedrijvig Valthermond. 150 jaar bedrijfsleven in een veenkolonie. P. 36. Uitgeverij Endymion te Groningen.
11 Schuring, A. (2003). Bedrijvig Valthermond. 150 jaar bedrijfsleven in een veenkolonie. P. 38. Uitgeverij Endymion te Groningen.
Ook veeteelt was toendertijd belangrijk. Dit was om twee redenen: mest voor het vruchtbaar maken van het land en het vee zorgde voor vlees en zuivelproducten. Stalmest werd later door kunstmest vervangen waardoor de veestapel overbodig werd, veel melkfabrieken verdwenen en er werden meer aardappelen en graansoorten verbouwd.De aardappel was uiterst geschikt voor de veenkoloniale grond. Tijdens en kort na de tweede wereldoorlog was er in de vervening een kleine opleving maar dit was van korte duur. De akkerbouw leefde weer op. Vanaf 1949 werd het verplicht om wisselverbouwing toe te passen omdat het land anders uitgeput zou raken. Na 1950 een ernorme groei van landbouwmachines en landbouwbedrijven.
Dit is heden nog niet veranderd. Het grondgebruik in Valthermond is hoofdzakelijk voor de akkerbouw bestemd. Verschillende soorten gewassen worden er verbouwd. ''In Valthermond is zelf een Agro-kenniscentrum gevestig (KANO, kenniscentrum Agro noordoost) om landbouw en concurrentie te versterken''. 11a
11a http://nl.wikipedia.org/wiki/Valthermond verkregen op 24-04-2014
Maak jouw eigen website met JouwWeb